[Socioenvironmental risks in the context of conservative modernization of agriculture].

نویسندگان

  • Fernando Ferreira Carneiro
  • Vicente Eduardo Soares de Almeida
چکیده

O artigo em debate apresenta questões fundamentais para a discussão sobre os impactos dos agrotóxicos na saúde e ambiente, a partir de uma análise crítica da política econômica e agrícola brasileira. Em termos do mercado de agrotóxicos e sementes, pode-se somar a esta análise algumas expressões do modelo neoliberal, como a dinâmica das fusões realizadas neste setor. Em 2001, após esta onda de fusões, as sete maiores empresas de agrobiotecnologia do mundo já somavam, em receitas, cerca de 23 bilhões de dólares. Como conseqüência deste processo, boa parte das empresas que monopolizam o mercado de agrotóxicos dominam também o mercado de sementes. No Brasil, a Associação Brasileira da Indústria Química – ABIQUIM, registrou em 2004 o patamar histórico de 4,9 bilhões de dólares em faturamento líquido na venda de agrotóxicos. Merece destaque o consumo de herbicidas responsável por mais da metade das vendas de agrotóxicos no Brasil. Somente o glifosato sofreu um aumento de vendas de mais de 160 % no Estado do Rio Grande do Sul e 95% no Brasil, entre os anos de 2000 a 2004. As preocupações em torno desses dados indicam que o incremento na venda de agrotóxicos neste período acompanha muito mais a intensificação do uso do pacote agrobiotecnológico do que um correspondente aumento da área plantada no país, como foi demonstrado no artigo de debate. A transgenia especialmente voltada para a resistência de cultivos comerciais a herbicidas introduziu uma inovação no pacote tecnológico da agricultura por meio apenas do casamento entre transgênicos e agrotóxicos. Isto significou a reprodução, em sua essência, do modus operandis da modernização conservadora da agricultura brasileira nos últimos trinta anos. Segundo Delgado, a “modernização conservadora” da agricultura significou a elevação do nível de investimentos de capital no campo, mantendo ou até concentrando ainda mais a propriedade da terra no Brasil. A partir deste conceito, entende-se que a introdução do pacote agrobiotecnológico reflete em grande parte o incremento de capital e a manutenção da estrutura fundiária, bem como a precarização das relações de trabalho, além da elevação dos riscos socioambientais vinculados às atividades deste setor. Neste sentido, embora o artigo de debate tenha destacado o uso de agrotóxicos na agricultura familiar, cabe ressaltar que esta estrutura produtiva, assim como a da grande propriedade, estão subordinadas ao mesmo modelo conservador. Este tem se imposto historicamente e principalmente por meio das políticas de crédito rural, da assistência técnica e pesquisa. Apesar da recente crise por que passa o agronegócio brasileiro, não há uma reflexão estratégica e ampla sobre o modelo agrícola; ao contrário, são estimuladas ações que podem ser consideradas como um aprofundamento dos riscos e de prováveis impactos socioambientais ao país. Um bom exemplo desta situação está nas pressões que forças políticas vinculadas a esse setor têm exercido junto ao governo e ao Congresso Nacional brasileiro, para a flexibilização da legislação de agrotóxicos, propondo, em alguns casos, a retirada parcial ou total das áreas institucionais de saúde e meio ambiente do processo de avaliação e registro destes produtos. Com a justificativa de baratear os custos relativos ao uso de agrotóxicos, estas pressões poderão resultar na entrada de uma série de princípios ativos que, dependendo das impurezas contidas, poderão elevar o potencial de danos à saúde e ao ambiente associado ao uso dos mesmos. Esse contexto impõe novos riscos socioambientais aos sistemas produtivos locais e à sociedade em geral, requerendo reflexões e ações qualificadas nos espaços de decisão e controle correspondentes. A reação dos movimentos sociais campesinos, ambientalistas e de consumidores traz, a partir de suas lutas e realidades específicas, o con-

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

Values of the Family and Effect of the Cultural Modernization on it among the Youth of Bushehr

Renovation and modernization can lead to changes in various fields, including material and immaterial values of the family. The process of cultural modernization has also brought about changes in the socio-cultural context of societies that have led to changes in family values. Therefore, the present study was aimed at the effect of cultural modernization on family values among high school stud...

متن کامل

Role of Conservative Agriculture on the Sustainability of Soil structure in Achieving Sustainable Management

Conservative agriculture is considered as an alternative to tackle the need for increased agricultural production based on sustainable agriculture activities with the aim of increasing production and product stability along with preserving the environment. Tillage is one of the most important factors affecting soil structure. Selection of appropriate tillage systems varies according to the cond...

متن کامل

Conservative management with external coaptation technique for treatment of a severely comminuted fracture of the proximal phalanx in a Holstein-Friesian cow

A 3-year-old Holstein-Friesian cow was evaluated because of sudden onset of right hind limb lameness and pain with fetlock swelling for 2 days. Based on the history, clinical index scores and computed radiographic examinations, the case was accurately diagnosed to be a severely comminuted fracture of the proximal phalanx. This cow was assigned for conservative treatment with external coaptation...

متن کامل

The Ways and Strategies for Overall Development of the Modernization of Agriculture in Chongqing

This article studies the causes of the low-leveled conditions of agricultural production in Chongqing, the low-degreed organization, scale and standardization on production, the huge income gap between urban and rural residents and the indistinctive diversification and characteristics of agricultural modernization. It analyzes Chongqing made use of industry to nurture agriculture in the context...

متن کامل

Evaluation and Ranking of Citrus Gardens’ Risks Using TOPSIS Method (Case Study: East of Mazandaran Province)

Citrus production has a great importance and position in Iran. The growth and sustainability of the agriculture sector is impossible without appropriate and effective risk identification and management. In this study, the main risks of citrus gardens were identified based on the Delphi method through questionnaires completed by 16 experts. Then, using the TOPSIS technique, the risks involved in...

متن کامل

F Inancing Agriculture Modernization: Risks & Opportunities Policy Brief Senate Economic Planning Office

The importance of promoting growth and eliminating poverty in the rural sector has been well documented in the literature of Philippine economic development. Yet the rural sector in the country seems to be often left behind during periods when the country would experience modest growth and is also often hardest hit during periods of crisis. Seventy percent of the poor still live in the rural ar...

متن کامل

ذخیره در منابع من


  با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

عنوان ژورنال:
  • Ciencia & saude coletiva

دوره 12 1  شماره 

صفحات  -

تاریخ انتشار 2007